Een zilte zoektocht: op zadenexcursie in De Nollen

Voormalig waddengebied

Den Helder zag er – zoals zoveel plekken in Nederland – vroeger heel anders uit. De Nollen is eigenlijk een overblijfsel van meerdere hoger gelegen waddeneilanden. Een tijdlang was het stuk grond in gebruik voor bollenteelt, maar later werd het gebied opnieuw ingericht met duintjes en natte valleien. Bij die aanleg kwam bovendien de oude waddenbodem weer aan de oppervlakte te liggen. Dat is interessant: want die enorm zoutige bodem maakt dat er bijzondere plantensoorten kunnen vertoeven. Denk maar aan zeekraal en zeeaster (laatstgenoemde ken je misschien wel als lamsoor – net als de zeekraal met zijn zilte zachte bladeren een echte delicatesse). Andere planten die je hier kunt tegenkomen zijn het zeldzame duizendguldenkruid, de watermunt en het geelhartje.

De oogst
Al spiedend en plukkend trok het tuinteam rustig door het gebied. Op hun knieën in het hoge gras, maar soms ook reikend naar hogere takken (duindoorn!). De gevonden zaden worden voorzichtig met de hand verzameld en in envelopjes gedaan. Het overschot aan zaad dat niet in de Hortus zal worden geplant (o.a. in het Duinperk bij de grote vijver), wordt opgeslagen en toegevoegd aan de internationale zadenlijst. Deze zogeheten Index Seminum wordt elk jaar in de winter naar andere botanische tuinen gestuurd.

Een kleine greep uit de oogst: paddenrus (Juncus subnodulosus), duindoorn (Hippophae rhamnoides), gevleugeld hertshooi (Hypericum tetrapterum), de stervormige zaadpeulen die je op de foto ziet horen bij de moerasrolklaver (Lotus pedunculatus), de lila bloemen zijn van de zeeaster (Tripolium pannonicum), kortarige zeekraal (Salicornia europaea subsp. europea), rode ogentroost (Odontites vernus subsp. serotinus) en het hazenpootje (Trifolium arvense).

Natuurlijke verschijning
De zadenexcursies van de Hortus-tuinmedewerkers zijn niet alleen maar inspirerende natuuruitjes. Ze zijn essentieel voor de waarden van onze botanische tuin. De Hortus hecht veel belang aan het laten zien van de natuurlijke verschijning van een plant. Om die reden haalt het tuinteam het zaad uit het wild. Als er taxonomisch onderzoek zou worden verricht in de collectie, kan dit onderzoek in ieder geval niet worden belemmerd door kruisingen tussen soorten of afwijkend DNA van de betreffende plant in het wild.